Hịch Kiến Trúc của KTS Nguyễn Trí Thành

Thường nghe:
Việc Kiến trúc cốt ở không gian
Người Thiết kế trước là văn hóa
Như nước Việt Nam ta từ trước
Vốn dựng nền văn hiến đã lâu
Cảnh quan sông núi đã riêng
Bản sắc Bắc / Nam cũng khác
Trải Đinh, Lý, Trần, Lê,.. bao đời xây nền độc lập
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên,.. mỗi bên bá chủ một phương
Tuy mạnh yếu từng lúc có khác nhau
Song hào kiệt thì đời nào cũng có.
Đến thế hệ chúng ta:
Sinh ra dưới thời độc lập, hòa nhập nhưng rất dễ bị hòa tan
Lớn lên gặp thuở thái bình, mà cạnh tranh như chiến trường khốc liệt
Nhìn xung quanh cũng da vàng mũi tẹt,
Mà cậy mác Nhật / Hàn lấn lướt quân mình
Đi làm gặp toàn mũi lõ mắt xanh,
Lấy tiếng Mỹ tiếng Anh mà coi thường đối tác
Không lẽ các anh em:
Thấy bọn họ đổ đất lên trồng cây trên mái – cứ nức nở khen là “kiến trúc xanh”
Học bên kia lắp kính vào bốn phía thay tường - mà tự nhận là “công trình sinh thái”?
Thấy nhà nhà kính thép tràn lan mà chẳng biết lo xa
Thấy nơi nơi phào chỉ đầy đường mà không hề ái ngại?
Phải dùng đến máy móc điều hòa làm cứu tinh mà mặt mũi cứ vênh vang
Bị áp đặt hình thức phô trương làm đầu mà thâm tâm không tự ái?
Trong khi: Kiến trúc Việt Nam mình đặc sắc
Đã ghi danh thế giới từ xưa
Dù chẳng thênh thang như điện Louvre
Dẫu không hùng vĩ như Kim tự tháp.
Trải bao lớp thầy trò chung tay dựng nền học thuật
Cùng Mỹ, Nhật, Tây, Tàu mỗi bên hùng cứ một phương
Sinh viên ta nhiều gấp mấy chục lần
Tiến sĩ với giáo sư đâu có thiếu
Giải nọ giải kia tham gia chắc cũng có phần
(còn mỗi món Pritzker là mình khiêm tốn)
Phối cảnh phối màu vẽ rất là sành điệu -
chỉ có thực thi thì vật liệu chưa ngon.
Vậy nên:
Muốn tiến tới hành nghề chuyên nghiệp - phải tập hợp anh em rường cột vững vàng
Muốn vươn lên sáng tạo đỉnh cao - phải bồi dưỡng những nhân tài kiệt xuất
Hãy thử làm chim ưng tung cánh, bay lên mà thử sức với trời
Chớ có như con nhím xù lông, thấy động là thu mình dưới đất
Năm ngoái ngày Kiến trúc Việt Nam thứ nhất
Đã nâng cao nhận thức của toàn dân
Đến năm nay là kỷ niệm lần hai
Muốn thúc đẩy tinh thần toàn xã hội.
Đừng để mở cửa ra hội nhập – mình chủ nhà mà lại bị lấn sân
Sao cho khi thế giới đại đồng - mình là khách nhưng không lép vế.
Chớ giam mình trong lồng kính tháp ngà
Hãy vào cuộc với tinh thần nhập thế
Để anh em ta ngẩng mặt với đời
Vì kiến trúc cũng là quốc thể.

Nay xin có mấy lời hiệu triệu
Viết ra cho trên dưới cùng xem.