ĐÀO TẠO KIẾN TRÚC SƯ THEO PHƯƠNG THỨC TÍN CHỈ

Mục tiêu mà đào tạo theo phương thức tín chỉ nhắm đến là : Phần lớn sinh viên trong những năm học đầu tiên không thể biết được và cũng không cần phải biết sẽ phải theo học chuyên ngành nào. Vì vậy, nhà trường làm sao để họ có thể lựa chọn chính xác nghề nghiệp của mình sau khi tốt nghiệp đại học trong tương lai. Roll Eyes

Đào tạo theo phương thức tín chỉ dựa trên 2 nguyên tắc:

Dạy cái gì ? (What)

Thay đổi từ “dạy cái gì mà xã hội đang cần” sang “dạy cái gì mà xã hội sẽ cần”.

Dạy như thế nào ? (How)

Trách nhiệm của mỗi bậc học được phân rõ :

Bậc tiểu học: Người học chấp nhận không điều kiện tất cả những gì mà người dạy truyền đạt.

Bậc trung học: Người học chỉ chấp nhận những kiến thức phải được chứng minh là đúng từ người dạy

Bậc đại học: Người học phải đề nghị những cái mới và phải tự chứng minh những điều mình đưa ra là đúng.

Mục tiêu mà đào tạo theo phương thức tín chỉ nhắm đến là : Phần lớn sinh viên trong những năm học đầu tiên không thể biết được và cũng không cần phải biết sẽ phải theo học chuyên ngành nào. Vì vậy, nhà trường làm sao để họ có thể lựa chọn chính xác nghề nghiệp của mình sau khi tốt nghiệp đại học trong tương lai.

Sinh viên nước ngoài nghiên cứu thiết kế KT và mô hình
[You must be registered and logged in to see this image.]
Ở Anh : Sinh viên phải xác định ngay ngành học của mình ở năm thứ nhất (cho chương trình đào tạo bậc cử nhân). Tuy nhiên, sự lựa chọn này cũng chính xác khá cao vì trước khi vào đại học, sinh viên buộc phải hoàn tất một bậc học gọi là Sixth Form. Bậc trung học của Anh chỉ kéo dài 10 năm, sau đó muốn vào đại học phải hoàn tất bậc Sixth Form. Muốn thi vào trường đại học nào, học sinh phải học trong 2 năm những môn học mà trường đại học yêu cầu. Ví dụ, muốn vào khoa Kiến trúc của Trường Đại học CamBridge, học sinh phải đạt điểm A cho môn Toán cơ bản, A cho môn Vật lý cơ bản và A cho môn nghệ thuật và tham dự một cuộc phỏng vấn.

Ở Mỹ: Sinh viên có thể chọn ngành học từ năm thứ nhất, nhưng đến năm thứ 3 hay thứ 4 họ mới cần định hướng ngành học. Sau đó so sánh với những tín chỉ mình đã có so với những tín chỉ yêu cầu của ngành học để học cho đủ toàn bộ tín chỉ của ngành học đó để tốt nghiệp. Ví dụ, học sinh muốn vào Environment Design School (mà kiến trúc là một khoa trong đó) của Đại Học California Polytechnic Pomona – gọi tắt là Calpoly, bên cạnh phải tốt nghiệp phổ thông trung học, sinh viên cần phải đạt điểm SAT 1 là 2000/2400 (mức độ này tùy thuộc vào từng trường). Sau khi học hết năm thứ hai, sinh viên có thể không học kiến trúc mà học kinh tế, Computer Science, miễn sao các tín chỉ phải đáp ứng yêu cầu của ngành học.

Qua 2 trường hợp cụ thể trên, chúng ta có thể thấy được một điều cốt lõi là : Người học hoàn toàn quyết định về nghề nghiệp tương lai của mình. Họ cùng với nhà trường tìm kiếm những cái gì mà xã hội sẽ cần để trang bị trước khi vào đời.

Từ đó, đào tạo theo tín chỉ có 3 đặc điểm sau :

a. Không tổ chức quản lý sinh viên theo đơn vị lớp

Người học có quyền chọn bất cứ lớp học nào (của các người dạy khác nhau) để học thử trong một vài buổi ban đầu. Sau đó có thể tiếp tục, đổi lớp hay hủy bỏ để học vào thời điểm khác.

Sẽ không có lớp trưởng mà chỉ có người phụ việc của người dạy để quản lý trong việc điều hành và chấm bài tập. Không điểm danh. Người này có thể là các người học ở năm trên và do người dạy chỉ định và hợp đồng với bộ phận học vụ.

b. Phải có nhiều lớp khác nhau do những người dạy khác nhau cho cùng một tín chỉ

Những người dạy phải công bố nội dung chi tiết (Sylabus), dựa trên đề cương của đơn vị quản lý, để người học theo dõi và lựa chọn lớp nào - ai dạy là phù hợp với mình. Trong công bố này, cũng phải đưa ra : yêu cầu kiến thức của người học, các tài liệu tham khảo, số lượng bài tập về nhà, thời điểm thi học kỳ, cơ cấu điểm hoàn thành tín chỉ (bao nhiêu phần trăm điểm cho bài tập về nhà, cho nghiên cứu, cho thi kết quả thi kết thúc môn học, …). Tất cả các điều trên nhắm đến mục đích để người học biết được học cần chuẩn bị gì để theo học và sẽ đạt được những kiến thức gì sau khi học. Các thông tin này phải đăng trên Website của trường hay của cá nhân người dạy trước khi dạy một khoảng thời gian để người học có thể tìm hiểu.

Bộ phận giáo vụ quản lý và điều hành các lớp này. Không chỉ quản lý giờ dạy mà còn quản lý cả về giờ gặp gỡ giữa người học và người dạy (Officetime – xem tiếp bên dưới)

c. Người dạy không chỉ gặp người học ở lớp học

Ngoài giờ dạy ở lớp, người dạy phải bố trí một số thời gian tương ứng trong 1 hay 2 buổi để người học có thể gặp trực tiếp người dạy. Nhà trường phải bố trí không gian gặp gỡ này để người học có thể mạnh dạn nêu lên những thắc mắc, những nội dung mà trong lớp chưa thể hỏi được.

Người học có thể gặp người dạy trong Officetime để được hướng dẫn nghiên cứu thêm. Officetime có tính cách bắt buộc đối với người dạy.

Đồ án thiết kế sinh viên KT nước ngoài
[You must be registered and logged in to see this image.]
Điều kiện để đào tạo theo phương thức tín chỉ

Để áp dụng phương thức đào tạo tín chỉ thành công, cần phải áp dụng tối thiểu các điều sau đây :

a. Quản lý sinh viên

Đòi hỏi bộ phận quản lý đào tạo một khả năng rất giỏi về quản lý. Sự mềm dẻo trong việc chọn lựa môn học của người học rất dễ gây nên tình trạng “rối tung” trong quản lý. Phải có bộ phận tư vấn cho sinh viên (đặc biệt là sinh viên những năm đầu) trong việc chọn lựa các môn để học.

Việc ghi danh vào môn học do sinh viên chủ động qua phương tiện máy tính và mạng máy tính. Tuy việc chọn môn học là do sinh viên tự quyết định, nhưng cũng có những môn sinh viên phải học những môn khác mới được chọn môn mà mình dự định theo học. Để làm được điều này, chất lượng của một phần mềm máy tính chuyên biệt sẽ dẫn đến thất bại hay thành công của công việc ghi danh cũng như quản lý sau này.

b. Quyền hạn của người dạy:

Không tổ chức thi lại. Sau kỳ thi kết thúc môn học, người dạy sẽ tổng kết điểm của người học. Nếu cảm thấy chưa an tâm về kiến thức của một người học nào đó, người dạy được quyền khảo thí trực tiếp để ra quyết định cuối cùng. Người học không đạt sẽ theo học lại từ đầu tín chỉ đó.

Người dạy đồ án tổ chức nhóm người chấm bài cuối môn học để tiếp nhận những ý kiến khác nhau, nhưng điểm số cuối cùng vẫn do người dạy trực tiếp quyết định.


Một số đề nghị

Hiện nay một số ý kiến cho rằng chưa nên áp dụng phương thức đào tạo theo tín chỉ ở đại học Việt Nam bởi những nguyên nhân sau : Với nguyên tắc hạn chế đầu vào trong tuyển sinh thì lấy đâu ra người học để tổ chức các lớp khác nhau cho một môn học. Bộ máy học vụ không chuyên nghiệp không thể đáp ứng được nội dung quản lý mới. Tuy nhiên, với trường hợp của khoa kiến trúc ĐH Kiến trúc TP Hồ Chí Minh, nếu muốn tổ chức đào tạo theo tín chỉ , tôi có những đề nghị sau :

- Thay đổi nội dung quản lý của khoa.

- Thay đổi quản lý theo lớp thành quản lý môn học. Thay vì quản lý sinh viên theo lớp K05 A… thành quản lý theo tín chỉ “KT 003-1 : Thiết kế chung cư thấp tầng” của Thầy Nguyễn Văn X.

Thành lập bộ phân tư vấn cho sinh viên trong việc lựa chọn môn học.

Thay đổi nội dung giảng dạy. Những môn cơ bản như toán, kỹ thuật công trình, mỹ thuật . . . phải được giảng dạy theo nội dung của khoa kiến trúc yêu cầu. Điểm của môn học không chỉ dựa vào kỳ thi kết thúc môn học hay kết quả của đồ án (mang tính thời điểm) mà phải dựa vào nhiều yếu tố khác nhau để đảm bảo tính thời đoạn (điểm bài tập + điểm nghiên cứu + điểm thi + điểm trình bày …)

Thay đổi cấu trúc thời lượng giảng dạy và bộ phận giảng dạy. Một học kỳ chỉ trong khoảng 8 – 10 tuần, và chỉ có 1 đồ án kiến trúc/1 học kỳ.

Phải có chế độ phụ giảng cho các môn lý thuyết.

Một đồ án có ít nhất 1 người chịu trách nhiệm chính cho 45 sinh viên. Người chịu trách nhiệm này có quyền chọn những người khác để tham gia phụ giảng với mình.

Sử dụng công cụ máy tính trong quản lý và giảng dạy. Có một công cụ máy tính thích hợp để quản lý. Sinh viên có thể ghi danh ở nhà qua mạng, khoa thông báo qua mạng... Khoa phải tạo điều kiện để mỗi người dạy có một không gian trên internet. Đây là nơi gặp gỡ thường xuyên giữa người dạy và người học không chỉ trong quá trình học mà cả trước và sau khi học. Sinh viên được quyền chọn người dạy và thời gian học.

Một môn học phải có nhiều người dạy và sinh viên có quyền chọn lựa người dạy thích hợp với mình. Không hạn chế số môn học và số năm học. ở bất cứ thời điểm nào, người học có đủ các tín chỉ theo yêu cầu thì được cấp bằng tốt nghiệp.


ThS. KTS Nguyên Phước Thiện - Đại học Kiến trúc TP Hồ Chí Minh