Kien truc canh quan...

KIẾN TRÚC SƯ CẢNH QUAN

Kiến trúc sư cảnh quan (Landscape Architect) là một danh hiệu nghề nghiệp mới lần đầu tiên được Frederick Law Olmested (người Mỹ ) đề xuất sử dụng vào năm 1858, sau khi ông được giao nhiệm vụ quy hoạch thiết kế Công viên trung tâm thành phố New York(Cental Park, 1857). Nhưng đến năm 1863, danh từ Kiến trúc sư cảnh quan mới chính thức trở thành một danh hiệu nghề nghiệp. Từ đó đến nay danh hiệu này đã trở thành một danh hiệu nghề nghiệp được thế giới công nhận.



1. Nghề Kiến trúc sư cảnh quan (Landscape Architect) và Ngành Kiến trúc cảnh quan (Landscape Architecture)

1.1. Nghề Kiến trúc sư cảnh quan (Landscape Architect)

Kiến trúc sư cảnh quan (Landscape Architect) là một danh hiệu nghề nghiệp mới lần đầu tiên được Frederick Law Olmested (người Mỹ ) (ảnh bên trái) đề xuất sử dụng vào năm 1858, sau khi ông được giao nhiệm vụ quy hoạch thiết kế Công viên trung tâm thành phố New York(Cental Park, 1857). Trong khi ở thời điểm đó, người ta vẫn thường dùng từ nghề vườn phong cảnh (Landscape gardener) để nói về những công việc liên quan đến thiết kế cảnh quan. So với danh hiệu nghề nghiệp Nghề làm vườn phong cảnh thì nghề Kiến trúc sư cảnh quan có nội hàm và ngoại diên rộng hơn.

Nghề kiến trúc sư cảnh quan cơ bản khác với nghề làm vườn truyền thống (Gardener) và nghề làm vườn phong cảnh (Landscape gardener) ở chỗ: Nghề thiết kế cảnh qua được hình thành trong thời kỳ nền công nghiệp và đô thị hóa và xã hội hóa diễn ra mạnh mẽ, nó được phát triển dựa trên nền tảng của khoa học và kỹ thuật hiện đại chứ không chỉ là dựa vào kinh nghiệm như trước đây. Người kiến trúc sư cảnh quan phải hiểu và có kiến thức khoa học trong việc xử lý những mối quan hệ tổng hợp và phức tạp trong không gian chứ không chỉ đơn thuần dựa vào kinh nghiệm thẩm mỹ về phong cảnh. Vấn đề mà các kiến trúc sư cảnh quan thường phải đối mặt với, đó là tìm ra các giải pháp cho sự phát triển bền vững và đảm bảo mối quan hệ hài hòa giữa đất – con người – đô thị và tất cả sự sống trên khu vực đất đó.

Nhưng đến năm 1863, danh từ Kiến trúc sư cảnh quan mới chính thức trở thành một danh hiệu nghề nghiệp. Từ đó đến nay danh hiệu này đã trở thành một danh hiệu nghề nghiệp được thế giới công nhận.

1.2.Ngành khoa học Kiến trúc cảnh quan

Cũng giống như Kiến trúc, nghề quy hoạch thiết kế cảnh quan xuất hiện trước nghề Kiến trúc cảnh quan. Trên cơ sở sự tích lũy kinh nghiệm từ thực tiễn của đội ngũ Kiến trúc sư làm công việc thiết kế cảnh quan thì phương pháp và lý luận quy hoạch thiết kế cảnh quan cũng dần được hoàn thiện và từ đó hình thành ngành Kiến trúc cảnh quan.

Khái niệm cảnh quan( Landscape) và nghiên cứu về cảnh quan là một quá trình đi sâu nghiên cứu mối quan hệ giữa con người và tự nhiên.

- Ngành khoa học Kiến trúc cảnh quan là ngành khoa học và nghệ thuật về phân tích, quy hoạch, thiết kế, cải tạo, quản lý, bảo hộ và phục hồi cảnh quan trên cơ sở ứng dụng các môn khoa học nghệ thuật, nhân văn và khoa học tự nhiên. Hướng nghiên cứu chính của chuyên ngành này hiện nay là: Quy hoạch cảnh quan (Landscape Planning) và Thiết kế cảnh quan (Landscape Design).

Quy hoạch cảnh quan (Landscape Planning): là quá trình giải quyết mối quan hệ hài hòa giữa con người và tự nhiên trên cơ sở nhận thức tự nhiên và văn hóa xã hội ở góc độ vĩ mô. Cụ thể là đưa ra giải pháp sắp xếp hợp lý cho một khu vực, bố trí cơ cấu sử dụng đất hợp lý nhất cho một khu vực cụ thể. Việc thiết kế chi tiết cho một khu vực đó chính là thiết kế cảnh quan.

- Ngành kiến trúc cảnh quan có quan hệ chặt chẽ với các ngành khoa học Kiến trúc, Quy hoạch đô thị, Nghệ thuật môi trường, Thiết kế công trình. Ngành kiến trúc cảnh quan phân biệt với các ngành khác nói trên ở chỗ:

+ Khác với ngành Kiến trúc: Là ngành Kiến trúc cảnh quan giải quyết các vấn đề về quy hoạch sử dụng đất và các vấn đề về không gian ngoài nhà.

+ Khác với ngành Quy hoạch đô thị:

Ngành Kiến trúc cảnh quan thiên chủ yếu là làm các công việc quy hoạch thiết kế không gian vật chất trong đó bao gồm cả quy hoạch thiết kế không gian vật chất của một vùng lãnh thổ hoặc một đô thị.

Ngành quy hoạch đô thị thì chủ yếu là làm các công việc quy hoạch phát triển tổng thể đô thị và phát triển kinh tế xã hội.

+ Khác với ngành thiết kế công trình: Phạm vi công việc của ngành Kiến trúc cảnh quan tổng hợp hơn, các mục tiêu cần giải quyết cũng nhiều hơn, còn ngành thiết kế công trình thì thiên về giải quyết một mục tiêu cụ thể.

+ Khác với ngành Nghệ thuật môi trường: Ngành kiến trúc cảnh quan giải chú trọng đến việc giải quyết vấn đề một cách tổng hợp, chú ý đến thiết kế một không gian vật chất hoàn chỉnh, biện pháp giải quyết vấn đề đều được xây dựng dựa trên cơ sở phân tích các vấn đề lý luận khoa học, chứ không hoàn toàn dựa vào sự sáng tạo và linh cảm nghệ thuật của người thiết kế.

Nghề Thiết kế cảnh quan
Hiếu học) Nghề thiết kế cảnh quan nằm trong ngành cảnh quan và kỹ thuật hoa viên. Ngành này đào tạo chuyên viên có kiến thức chuyên môn kỹ thuật về trồng, chăm sóc các cây hoa, kiểng và thiết kế tạo cảnh quan đẹp cho các khu vui chơi giải trí, các công viên công cộng, nhà hàng, khách sạn, các khu du lịch và cho các ngôi nhà, biệt thự...
[You must be registered and logged in to see this image.]
Thiết kế cảnh quan: Một trong những tiêu chuẩn kiến trúc (Hình minh họa)

Thiết kế cảnh quan làm gì?

Là người thiết kế nên mặt bằng tổng thể, chuyên viên thiết kế cảnh quan sẽ quyết định các khoảng trống, cảnh quan, cây cỏ, lối đi, vật trang trí… xung quanh một công trình. Từ thiết kế sơ phác, đến thiết kế nội thất, thiết kế phong cảnh, dựng họa viên 3D. Các công việc này được chuyên nghiệp hóa cho nhiều phân đoạn khác nhau. Đây là ngành mới, nhu cầu nhiều, lương cao, nhưng chưa mấy người biết đến ở Việt Nam.

Công việc chủ yếu của nhà thiết kế cảnh quan là tạo nên một không gian kết hợp hài hòa những yếu tố trên dựa trên một số nguyên tắc thiết kế và đem lại được sự hợp lý. Cũng như việc thiết kế kiến trúc hay quy hoạch đô thị, nhà thiết kế cảnh quan là người đem lại vẻ đẹp cũng như sự hài hòa cho không gian sống, có thể đó là một không gian vườn nhỏ bên ngoài công trình kiến trúc hay là một không gian sinh thái rộng lớn...

Sinh viên theo học ngành này được trang bị những kiến thức về quy hoạch, thiết kế, thực vật, sinh thái, kỹ thuật và nghệ thuật cũng như thiết kế, thi công các công trình phát triển mảng xanh ở các đô thị, các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu du lịch; chăm sóc, bảo dưỡng các loài cây trong các công trình cảnh quan hoa viên...

Nghề thiết kế cảnh quan cần có khả năng sáng tạo và sự nhạy cảm trước không gian

Là những người thiết kế nên quang cảnh tổng quan của công trình. Chẳng hạn, với một ngôi biệt thự, thì nhà nằm ở góc nào, khoảng vườn nên rộng bao nhiêu so với ngôi nhà, khu vực nào để trồng cây, chỗ nào để đặt hồ cá, xích đu… với yêu cầu cao về mỹ quan xung quanh căn nhà. Còn như một công trình lớn là khu đô thị mới, khu thương mại phức hợp… thì chỗ nào để làm trung tâm mua sắm, chỗ nào làm căn hộ cư trú, lối vào đặt ở đâu, cây cỏ bố trí ở vị trí nào, khoảng cách giữa các cây có hợp lí không, vị trí các ghế đá được đặt như thế nào? Vì thế, để mang lại chất lượng cao cho công việc, nghề thiết kế cảnh quan cần có khả năng sáng tạo ý tưởng và sự nhạy cảm trước không gian.

Làm việc ở đâu?

Những khu vườn xanh bao quanh các ngôi nhà biệt thự, các khu cảnh quan sinh thái đang dần trở nên quen thuộc tại những đô thị lớn. Nghề thiết kế cảnh quan bắt đầu được chú ý đến nhiều hơn. Một lĩnh vực tuy không mới trong kiến trúc, nhưng đến nay nó trở thành xu hướng ở VN. Vì thế, tốt nghiệp ngành học này bạn có nhiều cơ hội phát triển nghề nghiệp tại các cơ quan tư vấn, nghiên cứu hoặc thiết kế như: Các Công ty kiến trúc - quy hoạch - xây dựng, các công ty công viên và cây xanh, công ty quản lý công trình công cộng ở các đô thị, các khu du lịch, khu chế xuất, khu công nghiệp, sân golf, các vườn quốc gia và các công ty thiết kế cảnh quan của tư nhân...
Những trường nào đào tạo?

Để theo ngành nghề này các bạn trẻ phải thực sự có niềm đam mê về thiên nhiên cũng như về nghệ thuật. Hiện tại, nhiều kiến trúc sư đang đảm nhiệm vai trò thiết kế cảnh quan. Những nơi đào tạo như: - Các trường ĐH Kiến trúc; - Các trường đào tạo Mỹ thuật có các ngành như Mỹ thuật công nghiệp (Nội, Ngoại thất), Đồ họa ứng dụng, Sư phạm Mỹ thuật, Mỹ thuật ứng dụng, Thiết kế nội thất, Thiết kế đồ họa… Chỉ có ĐH Lâm nghiệp mở ngành học mới này với đúng tên là “Thiết kế cảnh quan” từ năm 2010. Tuy nhiên, hàng năm ngành này mỗi trường cũng chỉ đào tạo được một lớp vài mươi sinh viên. Vì vậy, nghề Thiết kế cảnh quan đang rất cần nhân lực có khả năng sáng tạo ý tưởng và sự nhạy cảm trước không gian; yêu thích mỹ thuật, thiết kế kiến trúc – đồ họa…