Mặt bằng tự do theo kiến trúc sư Gary Chang

Năm 2007, KTS Gary Chang đã khẳng định một lần nữa khả năng làm linh hoạt không gian theo mặt bằng tự do khi anh sửa lại chính căn hộ nhỏ bé 30m2 của mình trong khu nhà tập thể tại một khu vực bình dân ở Hong Kong. Chính nơi đây bố mẹ và ba cô em gái đã từng chung sống với anh. Vì tuổi thơ luôn ở trong một không gian chật hẹp nên đã tạo ra tố chất trong tư duy người thiết kế những giải pháp giải phóng không gian.


[You must be registered and logged in to see this image.]
Căn hộ 30m2 của KTS Gary Chang. Các khối tủ tường mang những chức năng khác nhau có thể di chuyển tự do trên mặt bằng. Tuỳ theo từng công năng sử dụng mà từng tủ được kéo lộ ra, lúc đó chúng tạo ra không gian riêng của chức năng đó.

Căn hộ không có tường ngăn cố định mà được tổ hợp bởi một hệ tủ tường có thể di chuyển được trong không gian. Mỗi tủ như một khối chức năng riêng biệt, chúng được trượt theo một hệ ray gắn ở trên trần nhà. Tuỳ theo từng công năng sử dụng mà từng tủ được kéo lộ ra, lúc đó chúng tạo ra không gian riêng của chức năng đó. Không gian chính giữa nhà có thể biến đổi thích ứng vừa để tiếp khách, vừa để làm việc, vừa để thư giãn cũng như vừa để ăn hay để tắm. Cùng một không gian nhưng âm hưởng có thể thay đổi tuỳ theo chức năng sử dụng. Ngoài ra trong căn hộ tất cả các đồ đạc khác được tính toán chính xác đến từng xăngtimét như trong một cỗ máy, chúng luôn được biến hoá gập lại hay mở ra để khoảng không được tận dụng một cách tối đa nhất.
Không gian chính giữa nhà khi trở thành không gian thư giãn.

Hiện nay khi đã trở nên nổi tiếng khắp Hong Kong cũng như Trung Quốc nhưng anh không muốn rời căn hộ nhỏ bé này đi nơi khác. Có lẽ để có được kinh nghiệm sống trong chính tác phẩm của mình, với nghề nghiệp của mình đã giữ chân anh ở lại nơi đây.

Thực ra thì tư tưởng tìm sự tự do trong cấu trúc mặt bằng khi làm chuyển động các phần tử kiến trúc đã được anh thể hiện tại công trình nhà nghỉ xây tại một thung lũng dưới chân bức tường “Vạn lý trường thành” ở Bắc Kinh năm 2002. Đây là công trình nằm trong hệ thống kiến trúc thử nghiệm của 11 nhà nghỉ và một khu nhà sinh hoạt cộng đồng tại nơi đây. Mười hai kiến trúc sư trẻ có triển vọng của một số nước châu Á được mời thiết kế những công trình này.
Ý tưởng của KTS Gary Chang muốn đánh giá lại bản chất của sự kín đáo, sự riêng tư, tính tự phát cũng như tính linh hoạt trong môi trường nhà ở.

Vị trí của ngôi nhà nằm trên một khu đất không bằng phẳng nên nó được tổ hợp bởi hai khối phân định rõ rệt. Khối bên dưới được xây thụt vào bốn phía, nó như một bệ đỡ tạo độ phẳng để khối bên trên đặt lên. Việc lựa chọn vật liệu cũng rất hợp lý với cách bố trí này. Phần dưới gần đất và phải tạo được độ chắc chắn nên được làm bằng bêtông, còn phần trên như một cái hộp bay trên nền đất nên kết cấu nhẹ được làm bằng khung thép. Sự phân định về khối cũng là sự phân chia về công năng sử dụng, bên dưới là không gian cho người phục vụ nhà nghỉ, còn bên trên dành cho khách viếng thăm.

Ảnh bên: Bản sàn mở lên biến thành bức tường, nó xác định không gian của từng công năng.
Trọng tâm của đồ án là khối bên trên. Nó tạo ra một không gian ống với 5m chiều rộng và 44m chiều dài. Với hệ khung thép chịu lực đã làm cho không gian bên trong được giải phóng hoàn toàn. Điều đặc biệt ở đây là khối bên trên này được chia làm hai tầng với tầng dưới bị che dấu hoàn toàn bởi sàn nhà. Ở tầng dưới này chứa đựng toàn bộ các công năng phục vụ như bếp, phòng ngủ, phòng tắm, hay phòng đọc sách, để lại tầng trên mở thông suốt dành cho không gian sinh hoạt chung. Khi cần sử dụng chức năng nào thì sàn nhà được dựng lên nhờ một hệ thống piston tạo thành tường ngăn và chính bức tường ngăn này sẽ tạo lập không gian riêng cho chức năng sử dụng đó. Ngoài ra còn một hệ cửa trượt có thể chia không gian sinh hoạt chung làm nhiều phần. Tất cả tạo nên một sự linh hoạt rất lớn, ngôi nhà có thể dành cho một đôi vợ chồng cũng như có thể đón tiếp tới 14 người.

Lúc đó tạo lập không gian kiến trúc được coi như một sự “dàn cảnh”. Đây là nguyên lý mà chính người sử dụng là kiến trúc sư thiết kế không gian của chính mình. Họ trở thành đạo diễn và cũng là diễn viên trong vở kịch của cuộc sống xảy ra trong ngôi nhà. Sự tự do trong việc kiến tạo không gian đã mang đến cho người sử dụng những tình huống bất ngờ. Cuối cùng thì mục đính của kiến trúc vẫn luôn phải tạo ra cho con người những cảm xúc mớ